Nieuwe Regels voor de Renovatieplicht in Vlaanderen

Nieuwe Regels voor de Renovatieplicht in Vlaanderen: Verlaging naar EPC-Label D en Langere Termijnen 

Versoepelingen van de Vlaamse Renovatieplicht: Wat Betekenen Ze voor Eigenaars en de Vastgoedmarkt?

De Vlaamse regering heeft in september 2024 een reeks versoepelingen doorgevoerd in de renovatieplicht. Deze veranderingen beïnvloeden alle eigenaars die woningen kopen met een laag energielabel (E of F). De aangepaste regels zijn bedoeld om renovaties haalbaarder te maken en eigenaars meer flexibiliteit te bieden. Hoewel deze versoepelingen verlichting bieden voor huiseigenaren, brengen ze ook enkele nieuwe uitdagingen met zich mee. In dit artikel gaan we uitgebreid in op wat de wijzigingen precies inhouden, voor wie ze gelden, en hoe je optimaal kunt profiteren van beschikbare ondersteuning.

Inhoudsopgave

• Inleiding: Wat is de Vlaamse Renovatieplicht?
• De Recente Wijzigingen in 2024
• Voor Wie Gelden Deze Wijzigingen?
• Waarom Werden Deze Versoepelingen Ingevoerd?
• Impact op Eigenaars en de Vastgoedmarkt
• De Nieuwe Renovatiedoelstellingen
• Financiële Stimulansen en Ondersteuning
• Mogelijke Uitdagingen en Kritiek
• Wat Kunnen Eigenaars Nu Het Beste Doen?
• Conclusie: Wat Betekenen de Versoepelingen voor de Toekomst?

Inleiding: Wat Is de Vlaamse Renovatieplicht?

De renovatieplicht werd in 2023 ingevoerd met als doel de energie-efficiëntie van woningen in Vlaanderen te verhogen. Alle eigenaars die een woning of appartement met een EPC-label E of F kopen, zijn verplicht om binnen vijf jaar te renoveren naar een beter energielabel. Dit betekent dat nieuwe eigenaars binnen een bepaalde periode een aantal maatregelen moeten treffen om hun woning energiezuiniger te maken. Voorheen was het doel om woningen stapsgewijs naar hogere energielabels (C, B en uiteindelijk A) te brengen tegen 2040.

Het idee achter de renovatieplicht is niet alleen om woningen duurzamer te maken, maar ook om eigenaars te beschermen tegen stijgende energieprijzen en bij te dragen aan de klimaatdoelstellingen van de Vlaamse regering.

De Recente Wijzigingen in 2024

De recente wijzigingen van september 2024 brengen belangrijke versoepelingen met zich mee. Hieronder een overzicht van de belangrijkste aanpassingen:

• Verlaging van de EPC-doelstelling naar label D: De grootste wijziging is dat eigenaars van woningen met een EPC-label E of F nu alleen hoeven te renoveren naar EPC-label D, in plaats van label C. Dit verlaagt de renovatiedruk op eigenaars aanzienlijk, omdat minder ingrijpende maatregelen nodig zijn om aan de verplichtingen te voldoen.
• Verlenging van de termijn naar zes jaar: Eigenaars krijgen nu zes jaar de tijd om hun woning naar EPC-label D te brengen, in plaats van de vijf jaar die eerder was vastgesteld. Dit geeft hen meer ruimte om renovaties te plannen en te financieren.
• Afschaffing van verdere verstrenging: De Vlaamse regering heeft de geplande verstrenging naar label C in 2028 en label B in 2035 geschrapt. Dit betekent dat eigenaars voorlopig niet verder hoeven te renoveren dan label D, en de toekomst van strengere EPC-eisen blijft onduidelijk.

Voor Wie Gelden Deze Wijzigingen?

De renovatieplicht geldt voor iedereen die vanaf 2023 een woning of appartement met een EPC-label E of F heeft gekocht of gaat kopen. De verplichting treedt in werking bij elke overdracht van volle eigendom via een notariële akte, inclusief schenkingen, verkopen of inbreng in een huwelijksgemeenschap. Het geldt niet voor erfgenamen die een woning erven, tenzij de woning al onder een bestaande renovatieverplichting valt.

Voor niet-residentiële gebouwen, zoals kantoren of winkels, blijven strengere renovatie-eisen gelden, met als doel koolstofneutraliteit tegen 2050.

Waarom Zijn Deze Versoepelingen Doorgevoerd?

De Vlaamse regering heeft besloten tot deze versoepelingen om verschillende redenen:

• Betaalbaarheid van eigenaarschap: De oorspronkelijke renovatie-eisen legden een zware financiële last op eigenaars, vooral op gezinnen met beperkte middelen. Door de eisen te verlagen en de termijn te verlengen, wil de regering ervoor zorgen dat eigenaarschap toegankelijk blijft. Dit moet voorkomen dat de vastgoedprijzen stijgen door de renovatieplicht, wat vooral starters zou raken.

• Politiek en economisch kader: De versoepelingen passen binnen het bredere kader van het coalitieakkoord van de regering, dat focust op betaalbaar wonen en het stimuleren van eigenaarschap als bescherming tegen armoede. De coalitie wilde eigenaars niet verplichten om zware renovaties uit te voeren binnen korte tijd, zeker niet gezien de stijgende bouw- en energiekosten.

Impact op Eigenaars en de Vastgoedmarkt

Voor Eigenaars

De versoepelingen zijn over het algemeen goed nieuws voor eigenaars. Ze geven meer tijd en financiële ademruimte om renovaties uit te voeren. Door de verlaging naar EPC-label D hoeven eigenaars minder zware ingrepen te doen, zoals volledige dakisolatie of gevelrenovatie, wat de kosten aanzienlijk drukt.

Echter, er is ook een keerzijde. Omdat de renovatie-eisen nu minder streng zijn, zullen veel eigenaars waarschijnlijk kiezen voor oppervlakkige verbeteringen om aan de minimale eisen te voldoen. Dit betekent dat woningen op lange termijn mogelijk niet volledig voorbereid zijn op stijgende energieprijzen of toekomstige klimaatveranderingen.

Voor de Vastgoedmarkt

Op korte termijn zullen de versoepelingen de vastgoedmarkt stabiliseren. Woningen met een laag energielabel zullen minder snel in waarde dalen, omdat eigenaars niet verplicht worden om binnen een korte termijn zware investeringen te doen. Hierdoor blijven woningen met een lager label aantrekkelijk voor kopers die geen groot renovatiebudget hebben.

Echter, de verlaging naar label D kan ook leiden tot een toename van woningen die slechts minimaal zijn verbeterd. Op lange termijn kan dit problemen veroorzaken voor de waardering van deze woningen, vooral als toekomstige regelgeving alsnog strikter wordt.

De Nieuwe Renovatiedoelstellingen: Wat Betekent Label D?

Een EPC-label D betekent dat de woning nog steeds relatief inefficiënt is, maar het is een aanzienlijke verbetering ten opzichte van de slechtste labels (E en F). Dit houdt doorgaans in dat basisrenovaties zijn uitgevoerd, zoals het plaatsen van dubbel glas, het isoleren van het dak en het verbeteren van de verwarmingsinstallatie. Deze maatregelen kunnen leiden tot een energiebesparing van ongeveer 25% tot 50%, afhankelijk van de staat van de woning.

Vergelijking met eerdere eisen: Oorspronkelijk was de renovatieverplichting gericht op het behalen van EPC-label C in 2028 en stapsgewijs strengere labels zoals B en A in de jaren daarna. Het feit dat deze doelstellingen nu zijn geschrapt, verlaagt de drempel voor eigenaars om aan de verplichtingen te voldoen, maar kan ook betekenen dat veel woningen niet toekomstbestendig zullen zijn.

Financiële Stimulansen en Ondersteuning

Om eigenaars te helpen bij het halen van de renovatiedoelstellingen, biedt de Vlaamse overheid verschillende financiële ondersteuningsmogelijkheden:

• Mijn VerbouwPremie: Deze premie helpt eigenaars om de kosten van energiebesparende maatregelen te dekken, zoals dakisolatie, zonnepanelen, en het vervangen van oude ramen. De hoogte van de premie hangt af van het type renovatiewerkzaamheden en het inkomen van de eigenaar.

• Mijn VerbouwLening: Voor eigenaars met een beperkt budget is er de Mijn VerbouwLening, waarmee renovaties tot €60.000 gefinancierd kunnen worden tegen een laag rentepercentage. De lening heeft een looptijd van maximaal 25 jaar, wat eigenaars in staat stelt hun investeringen terug te verdienen door lagere energiekosten.

• Taxshift voor duurzame energie: De Vlaamse regering wil duurzame renovaties verder stimuleren door middel van een taxshift. Dit houdt in dat elektriciteit goedkoper wordt, terwijl de kosten van fossiele brandstoffen toenemen. Dit maakt het aantrekkelijker om te investeren in duurzame systemen zoals warmtepompen.

Mogelijke Uitdagingen en Kritiek

Hoewel de versoepelingen eigenaars op korte termijn verlichting bieden, zijn er ook zorgen over de lange termijn. Critici vrezen dat veel woningen slechts oppervlakkig zullen worden gerenoveerd, waardoor ze minder energiezuinig zijn dan oorspronkelijk beoogd. Dit kan een gemiste kans zijn in de strijd tegen klimaatverandering en kan eigenaars uiteindelijk duur komen te staan als de energieprijzen verder stijgen.

Daarnaast is er de mogelijkheid dat toekomstige regeringen toch besluiten om strengere renovatie-eisen in te voeren. Eigenaars die nu kiezen voor minimale renovaties kunnen op een later moment verplicht worden om alsnog zwaardere ingrepen te doen.

Wat Kunnen Eigenaars Nu Het Beste Doen?

Hoewel de eisen zijn versoepeld, blijft het verstandig om verder te kijken dan enkel het behalen van label D. Hier zijn enkele tips voor eigenaars:

• Maak gebruik van subsidies en leningen: De financiële steun die beschikbaar is, kan helpen om diepgaandere renovaties uit te voeren en daarmee toekomstige kosten te vermijden.

• Denk toekomstgericht: Door nu al te investeren in maatregelen zoals zonnepanelen of warmtepompen, kunnen eigenaars zich beschermen tegen toekomstige prijsstijgingen en eventuele nieuwe regelgeving.

• Laat je goed informeren: Het inschakelen van een energiedeskundige kan helpen om een renovatieplan op te stellen dat zowel aan de huidige verplichtingen voldoet als voorbereid is op toekomstige ontwikkelingen.

• Laat je goed informeren: Het inschakelen van een energiedeskundige kan helpen om een renovatieplan op te stellen dat zowel aan de huidige verplichtingen voldoet als voorbereid is op toekomstige ontwikkelingen

Conclusie: Wat Betekenen de Versoepelingen voor de Toekomst van Renovaties in Vlaanderen?

De versoepelingen van de renovatieplicht in Vlaanderen bieden eigenaars meer ademruimte en flexibiliteit bij het uitvoeren van noodzakelijke renovaties. De verlaging van de verplichting naar EPC-label D en de verlenging van de termijn naar zes jaar verlagen de financiële en praktische druk op huiseigenaren. Dit maakt het eenvoudiger om stapsgewijs verbeteringen door te voeren zonder meteen grote investeringen te moeten doen.

Toch zijn er ook enkele kanttekeningen. De keuze voor minimale renovaties kan op lange termijn nadelig uitpakken, vooral als energieprijzen blijven stijgen en de vraag naar energiezuinige woningen toeneemt. Eigenaars doen er daarom goed aan om, ondanks de versoepelingen, te blijven investeren in duurzame oplossingen zoals isolatie, zonnepanelen en warmtepompen. De beschikbare financiële ondersteuning via premies en leningen maakt het haalbaar om diepgaandere renovaties uit te voeren, wat op lange termijn meer voordelen zal opleveren.

Voor eigenaars die proactief zijn, bieden deze veranderingen een kans om hun woning zowel aan de huidige als aan toekomstige energievereisten aan te passen. Dit kan niet alleen leiden tot lagere energiekosten, maar ook tot een verhoogde waarde van hun woning. Hoewel de regelgeving soepeler is geworden, blijft de boodschap duidelijk: het investeren in duurzaamheid is niet alleen voordelig voor het milieu, maar ook voor je eigen portemonnee.

Met de juiste planning en het gebruik van beschikbare hulpmiddelen kunnen eigenaars nu profiteren van een toekomstbestendige woning die voorbereid is op eventuele toekomstige strengere regelgeving.